Phụ nữ còn thừa trong xã hội Á Châu: Một hiện tượng toàn cầu
Phụ nữ còn thừa trong xã hội Á Châu: Một hiện tượng toàn cầu
Những phụ nữ còn độc thân, thường được gọi là “phụ nữ còn thừa” (hay “shengnu”), không chỉ là một vấn đề riêng của Trung Quốc và Hong Kong mà còn là một hiện tượng phổ biến ở nhiều quốc gia Á Châu.
Bà Hwang Jisoo, một ứng viên tiến sĩ kinh tế học tại Đại học Harvard, đã công bố một bài nghiên cứu có tựa đề “Nữ chủ nhà, ‘Kim tiểu thư’ và sự bình đẳng – Sự tiến hóa vai trò của phụ nữ được giáo dục cao ở Á Châu và Mỹ”. Bài nghiên cứu này cung cấp một phân tích toàn diện về vấn đề này, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguyên nhân và tác động sâu xa của hiện tượng phụ nữ còn thừa.
Từ thập kỷ 70, tỉ lệ kết hôn của phụ nữ có trình độ đại học ở Mỹ tăng lên so với những người chỉ tốt nghiệp trung học. Tuy nhiên, ở các quốc gia Á Châu, tình hình ngược lại. Điều này dẫn đến việc tỉ lệ kết hôn của phụ nữ có trình độ đại học giảm mạnh, tạo nên một hiện tượng xã hội đáng chú ý.
Các phụ nữ “cao tuổi” (khoảng 35-40 tuổi), có trình độ cao và thu nhập cao, ngày càng nhiều và trở thành một hiện tượng xã hội phổ biến. Các thuật ngữ mô tả nhóm phụ nữ này nhanh chóng trở thành từ ngữ thời thượng, ví dụ như “phụ nữ còn thừa” ở Trung Quốc và Hong Kong, “Kim tiểu thư” ở Hàn Quốc (đề cập đến phụ nữ chưa kết hôn, có trình độ đại học và trên 35 tuổi) và “Hanako-zoku” ở Nhật Bản (một nhóm phụ nữ độc thân).
Tình trạng này cũng phổ biến ở Đài Loan và Singapore, mặc dù bài nghiên cứu dường như không đề cập đến các thuật ngữ tương tự ở hai quốc gia này. Bà Hwang chọn “Kim tiểu thư” để bắt đầu nghiên cứu của mình, không phải vì bà muốn ưu tiên phụ nữ Hàn Quốc, mà vì từ này mang ý nghĩa “giàu có và năng lực”, rất phù hợp.
Phụ nữ có trình độ đại học kết hôn muộn là một hiện tượng toàn cầu, nhưng nó đặc biệt nổi bật ở Á Châu. Do sự khác biệt về văn hóa và chuẩn mực đạo đức, phụ nữ “Kim tiểu thư” ở Á Châu phải trả giá cao hơn so với phụ nữ cùng lứa tuổi ở phương Tây. Ở phương Tây, việc sống chung không chính thức và sinh con ngoài giá thú là chuyện bình thường, nhưng ở Á Châu, điều này không phổ biến do bị xã hội lên án.
Theo số liệu năm 2009, tuổi kết hôn trung bình của phụ nữ ở Hong Kong là 30 tuổi, Nhật Bản là 29 tuổi, Đài Loan và Singapore là 28 tuổi. Đồng thời, tỷ lệ phụ nữ không kết hôn ngày càng tăng.
Một yếu tố quan trọng khiến phụ nữ kết hôn muộn là sự độc lập kinh tế. Sự phát triển kinh tế nhanh chóng đã tạo ra nhu cầu lao động lớn, kéo theo sự tham gia ngày càng tăng của phụ nữ vào lực lượng lao động. Điều này dẫn đến sự gia tăng đáng kể trong tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của phụ nữ ở các quốc gia Á Châu như Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Trình độ giáo dục cao của phụ nữ cũng đồng nghĩa với việc họ đạt được vị trí quản lý trong doanh nghiệp, và với cơ hội bình đẳng về tiền lương, thu nhập của họ nhanh chóng đuổi kịp nam giới. Điều này đồng nghĩa với việc phụ nữ có thể tự nuôi sống bản thân, không cần dựa vào thu nhập của chồng.
Sự thay đổi này làm tăng vị thế của phụ nữ trong gia đình và xã hội, và việc họ không muốn đóng vai trò truyền thống của người vợ hiền mẹ thảo, là điều dễ hiểu. Mặc dù hầu hết các quốc gia Á Châu đều chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo, nhưng phụ nữ có khả năng thoát khỏi những ràng buộc truyền thống vẫn chọn không kết hôn.
Một yếu tố khác khiến phụ nữ từ chối kết hôn là gánh nặng công việc nhà. Dù sự nghiệp của phụ nữ có thành công đến đâu, gánh nặng công việc nhà vẫn chủ yếu rơi vào vai phụ nữ. Một nghiên cứu cho thấy rằng phụ nữ ở Nhật Bản và Hàn Quốc dành thêm khoảng hai giờ mỗi ngày cho công việc nhà sau giờ làm việc so với nam giới.
Để thoát khỏi cuộc sống gia đình bất công, phụ nữ có lựa chọn không kết hôn. Phụ nữ có thu nhập tương đương với nam giới, thay vì kết hôn, họ chọn trở thành “Kim tiểu thư”. Nam giới, vì vậy, tìm kiếm vợ ở nơi khác, như Hong Kong, nam giới tìm vợ ở đại lục, trong khi nam giới đại lục “mua” vợ từ các nước Đông Nam Á.
Hiện tượng phụ nữ không kết hôn, không sống chung và không sinh con, đặc biệt là những phụ nữ có trình độ giáo dục cao, có tác động sâu sắc đến cấu trúc xã hội và tốc độ tăng trưởng dân số. Việc gia đình truyền thống bị lung lay và tốc độ tăng dân số âm (tỷ lệ sinh thấp hơn tỷ lệ tử vong) sẽ có tác động lớn đến thị trường lao động và phúc lợi xã hội.
Ngày càng nhiều phụ nữ không kết hôn cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến ngành công nghiệp đám cưới. Đồng thời, việc giảm số lượng hôn nhân cũng dẫn đến việc giảm thu nhập từ việc tổ chức đám cưới và tang lễ trong các nhà thờ, khiến tình hình kinh doanh của các nhà thờ ngày càng khó khăn.
Từ khóa:
- Nhóm phụ nữ còn thừa
- Phụ nữ còn thừa
- Kim tiểu thư
- Phụ nữ không kết hôn
- Phụ nữ Á Châu